WiadomośćLapidarium w Dołujach nominowane w konkursie
(Kategoria: Gmina Dobra Szczecińska - WIADOMOŚCI, INFORMACJE)
Dodane przez admin
czwartek, 02 czerwca 2022 r., godz. 14:55

Lapidarium w Dołujach nominowane
w konkursie Zabytek Zadbany 2022
Lapidarium w Dołujach trafiło na listę 22 nominowanych zabytków w ogólnopolskim konkursie Zabytek Zadbany 2022, ogłoszonym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem konkursu jest promocja opieki nad zabytkami, w tym propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków.



W styczniu 2022 r. Wójt Gminy Dobra Teresa Dera zgłosiła lapidarium w Dołujach do ogólnopolskiego konkursu Zabytek Zadbany 2022, w kategorii Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu. Łącznie do konkursu zgłoszono 100 zabytków z 16 województw, z których 88 spełniło wymagania formalne i zakwalifikowało się do dalszego etapu.

Zgłoszenia oceniano w następujących kategoriach:

- Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
- Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe)
- Adaptacja obiektów zabytkowych
- Architektura i budownictwo drewniane
- Zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne)
- Kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem

31 maja Narodowy Instytut Dziedzictwa ogłosił listę 22 nominowanych zabytków, wśród których znalazło się lapidarium w Dołujach. Ogłoszenie wyników konkursu wraz z wręczeniem nagród laureatom i wyróżnionym odbędzie się na uroczystej gali w listopadzie 2022 r.

Lapidarium w Dołujach

W 2020 roku niewykorzystywany od ponad 60 lat i sporadycznie odwiedzany cmentarz ewangelicki z XIX w. w Dołujach przeszedł niesamowitą metamorfozę. Z zarośniętego i zapomnianego byłego miejsca pochówków tutejszych mieszkańców (sprzed II wojny światowej oraz z lat 40. i 50. XX w.) zmienił się w zachęcający do spacerów pomnik historii. Miejsce pamięci z ponad 170 odrestaurowanymi nagrobkami, odnowionym murem z polnych kamieni i ścieżkami wyposażonymi w sprzyjające chwilom zadumy kamienne ławki, zmieniło się w lokalizację, którą bez wątpienia warto odwiedzić.

Lapidarium ma nietypowy charakter z uwagi na fakt, że wszystkie zachowane mogiły znajdują się w oryginalnych miejscach, co było podstawowym założeniem projektu jego utworzenia. Wszystkie elementy pozostawiono w miejscu ich odnalezienia. Szczegółowa inwentaryzacja cmentarza oraz analiza dokumentacji historycznej znajdującej się w archiwum Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nie ujawniła czytelnego założenia kompozycyjnego. W związku z powyższym założono układ komunikacyjny zapewniający obejście całego terenu cmentarza oraz dojście do niemal wszystkich zachowanych grobów.

Po usunięciu krzewów i porostów odnaleziono elementy architektury cmentarnej, a także kolejne stare mogiły. Odnalezione elementy zostały całkowicie odkopane, starannie oczyszczone z ziemi, mchu i porostów oraz resztek zaprawy wiążącej, a następnie skompletowane i scalone w pomniki. Wszystkie pomniki, cokoły, stelle i obramowania mogił poddano starannej renowacji i konserwacji przez firmy wyspecjalizowane w konserwacji zabytków z kamienia naturalnego i sztucznego. Krzyże chrześcijańskie znajdujące się przy większości grobów współczesnych zostały oczyszczone i poddane renowacji odpowiedniej do materiału, z którego zostały wykonane. Usytuowane wzdłuż głównej alejki place (w narożniku zachodnim i północnym) stanowią ważną część lapidarium przeznaczoną na ekspozycję elementów architektury cmentarnej odnalezionych na terenie obiektu bez możliwości określenia pierwotnej ich lokalizacji, a także odnalezionych poza granicami cmentarza.

Po niezbędnej pielęgnacji drzew wykonano nasadzenia uzupełniające. Ze względu na brak danych na temat oryginalnej kompozycji i gatunków zieleni zastosowano gatunki występujące obecnie na cmentarzu. Zaprojektowano zieleń średniowysoką z przewagą krzewów liściastych i zimozielonych. Zieleń niską, w parterze zaprojektowano w postaci tzw. powierzchni dywanowych. W ramach małej architektury na terenie lapidarium ustawiono granitowe ławki oraz dwie okrągłe granitowe ławy. Przed lapidarium, po lewej stronie bramy wschodniej ustawiono tablicę informacyjną z opisem historii cmentarza.

Zgodnie z założeniami projektu utworzone lapidarium pozwoliło wyeksponować zachowane na cmentarzu pomniki i mogiły, wyznaczyć układ komunikacyjny i uzupełnić kompozycję zieleni. Gmina Dobra przystąpiła do budowy lapidarium mając na uwadze dbałość o dziedzictwo kulturowe sołectwa Dołuje. Podczas prowadzonych prac były cmentarz odkrywał wiele nowych tajemnic.

Koszt inwestycji wyniósł 1,7 mln złotych, a wykonawcą była firma Inwest-Budowa Sp. z o.o. Gmina Dobra pozyskała dofinansowanie na realizację inwestycji w wysokości 1,25 mln złotych.

Źródło: Małgorzata Chmielewska, Kierownik WSOiOŚ Urzędu Gminy Dobra

Lapidarium w Dołujach:


Lapidarium w Dołujach w zimowej scenerii:



































Zobacz artykuły powiązane:

Lapidarium w Dołujach w konkursie "Zabytek Zadbany 2021"

Lapidarium w Dołujach w zimowej scenerii

Trwa budowa lapidarium w Dołujach

Lapidarium w Dołujach - przekazano plac budowy

Lapidarium w Dołujach - pięć firm zainteresowanych inwestycją



Źródło: Gmina Dobra 24 - Portal Mieszkańców > Dobra Szczecińska
( http://gminadobra24.pl/news.php?extend.8293 )